Kenmerken
De schenking is een contract waarbij één van de partijen (de schenker, veelal een SHM) zich verbindt zijn eigendomsrecht op het overeengekomen goed te schenken aan een andere partij (de begiftigde, een andere SHM of een woonmaatschappij) zonder dat hiervoor een prijs (verkoop) of de overdracht van een ander goed (ruil) verschuldigd is. Dit wil niet zeggen dat een schenking noodzakelijk zonder tegenprestatie gebeurt. Volgens het Belgische recht kunt u een last schenken, waarbij de last kan bestaan uit iets doen, iets laten of iets geven. Zo kunnen er bepaalde verplichtingen voor de begunstigde zijn die voortvloeien uit de schenking.
Aan de contractsvrijheid om lasten te bepalen zijn wel enkele grenzen:
-
De bedongen lasten mogen niet ongeoorloofd (bijvoorbeeld: niet in tijd beperkte onvervreemdbaarheid of onbeslagbaarheid van het goed) en onmogelijk zijn.
-
De last zou ook kunnen bestaan uit het geven van iets: de eigendomstitel op een goed (incl. geld), waardoor de schenking zou lijken op een koop of een ruil. Van zodra de waarde van de tegenprestatie de waarde van het geschonken goed benadert, verliest de schenking haar kwalificatie als schenking.
-
De last mag niet verhinderen dat de schenker zich dadelijk en onherroepelijk van het geschonken goed ontdoet, wat een wezenskenmerk van de schenking uitmaakt.
De schenking moet vanuit het standpunt van de schenker verantwoord kunnen worden in het vennootschapsbelang. Daarbij kunt u onder meer verwijzen naar het kader waarin de schenking plaatsvindt, met name de hervorming van het sociaal huisvestingslandschap.
De schenking vereist het akkoord van de begiftigde, die ze aanvaardt. De essentiële elementen van de schenking zijn de dadelijke verarming van de schenker ten voordele van een begiftigde die hiermee instemt. Begiftigde SHM’s mogen schenkingen pas aanvaarden nadat ze een schriftelijke machtiging van de minister hebben ontvangen. Deze vereiste geldt ook voor begiftigde woonmaatschappijen, mits enige nuancering. De schriftelijke machtiging van de minister is namelijk niet vereist om roerende en onroerende giften te aanvaarden die uitgaan van een andere woonmaatschappij, een gemeente, een OCMW, een andere publiekrechtelijke rechtspersoon of het Vlaams Woningfonds. Voor schenkingen die uitgaan van SHM’s is wel een schriftelijke machtiging van de minister vereist opdat de woonmaatschappij deze mag aanvaarden.
Een schenkingsakte is een plechtig contract. De schenking ontstaat dus pas op het ogenblik dat de authentieke schenkingsakte ondertekend (‘verleden’) wordt.